Azərbaycan News Agency

Çinin istehsal fəaliyyəti də oktyabrda gözləniləndən daha çox daralıb və 1–8 oktyabr tarixlərini əhatə edən bir həftəlik tətil dövründə ölkə üzrə əksər zavodların bağlanması səbəbindən son altı ayın ən aşağı səviyyəsinə düşüb.

Zəif istehlakçı tələbi və daşınmaz əmlak sektorundakı dərinləşən geriləmə fonunda Çində iqtisadi yavaşlama oktyabr ayında daha da kəskinləşib. Uzunmüddətli tətil dövrü də zavod fəaliyyətinə əlavə mənfi təsir göstərib.

Milli Statistika Bürosunun cümə günü açıqladığı məlumatlara görə, daşınmaz əmlak da daxil olmaqla, əsas kapital qoyuluşları ilin ilk on ayında 1,7 faiz azalıb. Bu göstərici yanvar–sentyabr dövründə qeydə alınan 0,5 faizlik azalmadan sonra daha kəskin bir daralmaya işarə edir.

Çinə fokuslanan xüsusi məlumat bazası olan Wind Information-un 1992-ci ildən bu yana toplanan məlumatlarına əsasən, Çində əsas kapital qoyuluşlarında son dəfə daralma pandemiya dövrü olan 2020-ci ildə qeydə alınmışdı.

Goldman Sachs-ın hesablamalarına görə, aylıq əsasda ölçüldükdə əsas kapital qoyuluşları oktyabrda ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 11,4 faiz azalıb və bu, Covid məhdudiyyətlərinin ilk dəfə tətbiq edildiyi 2020-ci ilin əvvəllərindən bəri ən zəif göstəricidir. Bank bu azalmaya Pekinin sənayedə artıq istehsal gücünü və mənzil sektorundakı geriləməni nəzarət altına alma cəhdlərini səbəb kimi göstərib.

Bu seqmentdə daşınmaz əmlak yatırımları azalmağa davam edib və oktyabr ayına qədər olan dövrdə 14,7 faiz daralıb; ilin ilk doqquz ayında isə azalma 13,9 faiz olmuşdu. İstehsal sahəsinə investisiyalar 2,7 faiz artıb və elektrik, yanacaq və su təchizatı da daxil olmaqla, kommunal xidmətlərə xərclər 12,5 faiz yüksəlib. Sənaye istehsalı oktyabrda 4,9 faiz artıb, əvvəlki ay qeydə alınan 6,5 faizlik artımdan yavaşdır və 5,5 faizlik gözləntiləri doğrultmayıb.

Sorğulara əsaslanan şəhər işsizlik dərəcəsi sentyabrdakı 5,2 faizdən keçən ay 5,1 faizə enib. Çətin vəziyyətdə olan mənzil sektorunda tələbin davamlı zəifliyinə işarə olaraq, cümə günü açıqlanan ayrıca rəsmi məlumatlar Çində yeni mənzil qiymətlərinin oktyabrda əvvəlki aya nisbətən 0,5 faiz azaldığını və bu azalmənin ötən ilin oktyabrından bəri ən kəskin aylıq eniş olduğunu göstərib. Mənzil qiymətləri oktyabrda illik müqayisədə 2,2 faiz geriləyib.

Analitiklərin fikrincə, istehlak qiymətləri indeksi oktyabrda illik əsasda 0,2 faiz artaraq bu ilin yanvar ayından bəri ən yüksək inflyasiya göstəricisinə çatıb və iyundan bəri ilk dəfə müsbət artım qeydə alınıb. Məlumat təminatçısı Wind Information-un açıqladığına görə, qida və enerji istisna olmaqla, baza TÜFE ötən ilə nisbətən 1,2 faiz artaraq 2024-cü ilin fevralından bəri ən yüksək səviyyəyə yüksəlib.

Çinin oktyabr ixracatı, ayın sonunda razılaşma əldə olunmamışdan öncə Vaşinqtonla ticarət sahəsində gərginliyin artması fonunda, təxminən iki ildən sonra ilk dəfə gözlənilmədən daralıb. ABŞ Prezidenti Donald Trump və Çin lideri Si Cinpin ötən ay qarşılıqlı gömrük rüsumlarının azaldılması və bir sıra məhdudlaşdırıcı tədbirlərin bir il müddətinə dayandırılması barədə razılığa gəliblər.

İqtisadçılar, müəssisələrin əvvəlcədən yükləmə (front-loading) fəaliyyətlərinin azalması və qlobal tələbin zəifliyinin, ABŞ-a yönələn göndərişlərdəki dərinləşən azalməni tam əvəz edə bilməyəcəyi üçün, Pekinin daxili tələbi canlandırmaq üçün daha böyük təzyiq altında qalacağını proqnozlaşdırırlar.