Ölkələr sərt qanunlar qəbul edərkən, yüksək riskli HIV qrupları rekord səviyyədə cinayətkar elan edilir
Stokholm, 14 iyul (Hibya) – Birləşmiş Millətlər Təşkilatının 11 agentliyinin birgə təşəbbüsü olan UNAids xəbərdarlıq edir ki, LGBTQ+ hüquqlarına qoyulan məhdudiyyətlər və ABŞ maliyyəsinin kəsilməsi AİDS epidemiyasının sona çatdırılması istiqamətində on illərlə əldə edilmiş irəliləyişi geri apara bilər.
UNAids-ə görə, homoseksual kişilər və narkotik istifadəçiləri kimi HIV riski yüksək olan şəxslər dünyada rekord səviyyədə cinayətkar elan olunur.
İlk dəfədir ki, BMT-nin HIV/AIDS üzrə proqramı on il əvvəl cəzalandırıcı qanunlar haqqında hesabat verməyə başladıqdan sonra, homoseksual münasibətləri və gender ifadəsini cinayət sayan ölkələrin sayı artıb.
Keçən il Mali homoseksuallığı və trans şəxsləri cinayət sayan, əvvəlki “ictimai əxlaqsızlıq”a qarşı qanunu tamamlayan yeni bir qanun qəbul etdi. Trinidad və Tobagoda Apellyasiya Məhkəməsi 2018-ci ildə qəbul edilən və eyni-cinsli münasibətləri dekriminallaşdıran tarixi qərarı ləğv edərək kolonial dövrə aid qadağanı yenidən qüvvəyə mindirdi. Uqandada 2023-cü il Anti-Homoseksuallıq Qanunu qadağanı daha da sərtləşdirdi və Qana da eyni-cinsli münasibətə görə cəzaları sərtləşdirən qanunlar qəbul etdi.
UNAids bildirir ki, homoseksualların hüquqlarına qarşı bu təzyiqlər ABŞ maliyyəsinin qəfil kəsildiyi bir vaxtda baş verir və bu, misli görünməmiş humanitar çətinliklər və iqlim böhranı ilə birləşərək bu onillikdə qlobal epidemiyanı sona çatdırmaq ümidlərini təhlükəyə atır.
“Açar qruplar” adlandırılan bəzi insanlar HIV-ə yoluxma riski yüksək olanlar sırasındadır. Bunlara seks işçiləri, homoseksual kişilər və digər kişilərlə cinsi əlaqədə olan kişilər, inyeksiya ilə narkotik qəbul edənlər, trans şəxslər və həbsxanalarda və digər qapalı yerlərdə olanlar daxildir.
Hesabata görə, 2025-ci ilə qədər 193 ölkədən yalnız səkkizi bu qrupları və ya davranışları cinayət saymayacaq və ya HIV statusunu, yoluxma riskini və ya ötürülməni açıqlamamağı cinayət hesab etməyəcək.
UNAids-in illik hesabatına əsasən, 2024-cü ildə HIV-ə yoluxmuş və ya AİDS ilə əlaqəli səbəblərdən ölənlərin sayı son 30 ilin ən aşağı səviyyəsində olub.
Azərbaycan İnformasiya Agentliyi