Azərbaycan News Agency

Hesabata görə, sərvət (insanların aktivlərinin dəyəri) hətta əmək və investisiyadan əldə olunan gəlirdən də daha çox cəmləşib; dünyanın ən varlı 10 faizi qlobal sərvətin 75 faizinə sahibkən, əhalinin ən kasıb yarısının payı cəmi 2 faizdir.

Sənəddə qeyd olunur ki, demək olar hər bölgədə ən varlı 1 faiz, ən kasıb 90 faizdən daha çox sərvətə malikdir və dünyada sərvət bərabərsizliyi sürətlə artır.

Paris İqtisad Məktəbindən Rikardo Qomes-Karrera rəhbərliyindəki müəlliflər yazırlar: “Nəticə etibarilə, çox kiçik bir azlığın misli görünməmiş maliyyə gücünə sahib olduğu, milyardlarla insanın isə hətta elementar iqtisadi sabitlikdən belə kənarda qaldığı bir dünya formalaşır.”

Hesabata əsasən, ən varlı mində 1-lik təbəqənin qlobal sərvətdəki payı 1995-ci ildə təxminən 4 faiz idisə, indi 6 faizi ötüb; milyonçuların sərvəti isə 1990-cı illərdən bəri hər il təxminən 8 faiz artıb. Bu göstərici, ən kasıb 50 faizlik təbəqənin artım tempindən demək olar iki dəfə yüksəkdir.

Müəlliflər arasında nüfuzlu fransız iqtisadçı Tomas Piketty də var; o vurğulayır ki, bərabərsizlik “uzun müddətdir qlobal iqtisadiyyatın müəyyənedici xüsusiyyətlərindən biridir”, lakin 2025-ci ilə gəldikdə “təcili müdaxilə tələb edən səviyyələrə çatmışdır”.

Onlar bildirirlər ki, bərabərsizliyin azaldılması “yalnız ədalət məsələsi deyil, həm də iqtisadiyyatların dayanıqlığı, demokratiyaların sabitliyi və planetimizin yaşanabilirliyi üçün həyati əhəmiyyət daşıyır.” Bu cür kəskin uçurumların artıq nə cəmiyyətlər, nə də ekosistemlər üçün davamlı olmadığı qeyd olunur.

BMT İnkişaf Proqramı ilə birlikdə dörd ildən bir hazırlanan hesabat, qlobal iqtisadi bərabərsizlik üzrə ən böyük açıq məlumat bazasından istifadə edir və bu mövzu ilə bağlı beynəlxalq ictimai müzakirəni formalaşdıran əsas sənədlərdən biri kimi geniş tanınır.

Ön sözdə Nobel mükafatlı iqtisadçı Cozef Stigliç, “dünyada bərabərsizliyi izləmək və obyektiv, sübutlara əsaslanan tövsiyələr təqdim etmək” üçün BMT-nin iqlim dəyişikliyi üzrə IPCC-sinə bənzər beynəlxalq panel yaradılması çağırışını bir daha təkrarlayır.