Azərbaycan News Agency

Prof. dr. Börçək izah etdi ki, Gərgin Onurğa Beyni Sindromu onurğa beyninin normaldan daha aşağıda sabitlənməsi və ya ətrafdakı toxumalar tərəfindən gərilməsi nəticəsində yaranır: “Bu vəziyyət onurğa beyninin təbii hərəkət qabiliyyətini məhdudlaşdırır və zamanla sinirlərdə geri dönməz zədələrə səbəb ola bilər. Söhbət mexaniki bir problemdən gedir; buna görə də dərman müalicəsi ilə nəticə almaq mümkün deyil. Diaqnozu dəqiq təsdiqlənən hallarda cərrahi müdaxilə tələb olunur.”

“Bəzən sadə bel ağrısı zənn edilir”

Prof. dr. Börçək bildirdi ki, sindromun əlamətləri çox müxtəlif şəkildə üzə çıxa bilər: “Bel və ayaq ağrısı, yerimədə çətinlik, tez-tez yıxılma və ya sidik qaçırma kimi əlamətlər xəstəliyin erkən xəbərdarlıqları ola bilər. Bəzən yalnız bel ağrısı şikayəti ilə gələn, xaricdən heç bir əlamət göstərməyən xəstələrdə belə bu sindromun izlərinə rast gəlirik. Buna görə hər bel ağrısını adi saymaq böyük səhvdir.”

Bel nahiyəsində dəri quruluşunun da diaqnostik baxımdan mühüm ipucu verə biləcəyini qeyd edən Börçək dedi: “Həmin sahədə doğuşdan mövcud olan qırmızı ləkə, həddindən artıq tüklənmə və ya çuxurcuğa bənzər batıqlıq varsa, bunlar onurğa beynində bir anormallığın xəbərçisi ola bilər. Xüsusilə uşaq yaşlarında belin orta xətti boyunca ləkə, dəlik ağzı və ya tüklənmə müşahidə edilərsə, mütləq beyin cərrahı tərəfindən qiymətləndirilməlidir.”

“Diaqnoz xəstəyə uyğun fərdi şəkildə qoyulmalıdır”

Börçək tanı və müalicə prosesində hər xəstənin fərdi şəkildə dəyərləndirilməli olduğunu vurğuladı: “Eyni görüntüləmə nəticələrinə malik iki xəstədən biri əməliyyata ehtiyac duya, digəri isə yalnız müntəzəm izləmə tələb edə bilər. Buna görə ‘hər gərgin onurğa beyni halı əməliyyat edilməlidir’ demək doğru olmaz.”

“Əməliyyat təxminən bir saat çəkir, məqsəd gərginliyi aradan qaldırmaqdır”

Operasiyanın texniki detallarını paylaşan Börçək dedi: “Cərrahi müdaxilə adətən belin yuxarı hissəsində kiçik bir kəsiklə aparılır. Onurğa beynini gərən toxumalar sərbəstləşdirilir, qişa açılaraq gərginliyə səbəb olan birləşdirici toxuma (filum terminale) kəsilir. Orta əməliyyat müddəti təxminən bir saatdır.”

Əməliyyat risklərinə toxunan Börçək qeyd etdi: “Onurğa əməliyyatlarında həmişə sinir zədələnməsi riski var; lakin bu günə qədər yüzlərlə vakada belə bir vəziyyətlə qarşılaşmamışam. Əməliyyat zamanı sinir funksiyalarını izləməyə imkan verən neyromonitorinq texnologiyası bu baxımdan böyük təhlükəsizlik təmin edir.”

“Erkən müdaxilə uğur şansını artırır”

Prof. dr. Börçək cərrahidən sonrakı uğur nisbətinin xəstəliyin müddəti ilə yaxından əlaqəli olduğunu bildirib: “Xəstəlik nə qədər erkən aşkarlanarsa, sinirlərə düşən təzyiq bir o qədər az olar və sağalma şansı bir o qədər yüksələr. Lakin illər içində inkişaf edən sidik qaçırma kimi irəliləmiş əlamətlər varsa, əməliyyatla tam düzəlmə gözləmək çətinləşir. Əməliyyatdan sonra üçüncü ayda MRT nəzarəti aparılır, hər şey qaydasındadırsa illik aralıqlarla izləməyə davam edilir. Bununla belə, izləmə aralıqları xəstənin yaşına və xəstəliyin gedişinə görə dəyişə bilər. Gərgin Onurğa Beyni Sindromu nadir görülür, lakin diaqnoz gecikərsə, qalıcı iflic, sidik və nəcisə nəzarətin itirilməsi və ya onurğa əyrilikləri kimi ciddi nəticələrə yol aça bilər. Hər bel ağrısı, hər yerimə çətinliyi mütləq araşdırılmalıdır.”