Azərbaycan News Agency

Türkiyədə orqan donorluğunda rəqəmsal dövr başlayıb. Vətəndaşlar artıq e-Devlet və e-Nabız vasitəsilə orqan donoru ola bilirlər. Bu addımla donor sayının artması və gözləmə siyahılarındakı minlərlə xəstəyə ümid verilməsi hədəflənir. Prof. Işık vurğuladı ki, orqan donorluğu «xeyriyyədən də artıq, həyatı xilas edən bir məsuliyyətdir».

«Orqan donorluğu başqa cür müalicəsi mümkün olmayan xəstələr üçün yeganə ümiddir»

Geri dönüşü olmayan xəstəliklərdə transplantasiyanın yeganə çıxış yolu olduğunu bildirən Işık dedi: «Donorluq təkcə fədakarlıq deyil; başqa müalicə imkanı olmayan xəstələr üçün yeganə ümiddir». Onun sözlərinə görə, rəqəmsal bəyan sistemi prosesi asanlaşdırır: «Artıq vətəndaşlarımız e-Devlet və e-Nabız üzərindən bir düymə ilə donor ola bilirlər. Bu sistem həm prosesi sürətləndirir, həm də donor iradəsini təminat altına alır».

«Yeni tənzimləmə etik, şəffaf və həyatqurtarandır»

26.09.2025-də qüvvəyə minən tənzimləmə ilə donorun iradəsinin birincil sayıldığını xatırladan Işık: «Yeni qanuna görə donorun iradəsi, yaxınların fikrindən asılı olmayaraq keçərlidir. Bu, həm etik, həm də şəffaf addımdır. Şəxsin azad iradəsi ilə verdiyi qərar tam qorunur» dedi.

«Bir imza — bir həyat»

Rəqəmsallaşmanın maarifləndirmə üçün böyük imkan olduğunu vurğulayan Işık: «Artıq bir imza minlərlə həyata ümid ola bilər. e-Devlet üzərindən bir neçə saniyəyə edilən əməliyyat bir uşağın ürəyini, bir ananın böyrəyini, bir atanın qaraciyərini yenidən işlədib qoya bilər». O, donorluq qərarının ailə daxilində açıq şəkildə müzakirə edilməsinin vacibliyini də qeyd etdi.

«Kadavradan donorluğu artırmalıyıq»

Prof. dr. Burak Işık xatırlatdı ki, Türkiyə canlı donordan edilən köçürmələrdə Avropada ön sıralardadır, «amma kadavradan donorluq göstəricisi hələ də aşağıdır. Bir çox xəstə, məsələn yol qəzasından sonra beyin ölümü təsdiqlənmiş donor sayəsində həyata bağlana bilər. Rəqəmsal bəyan sistemi ölkəmiz üçün tarixi fürsətdir».

Türkiyə və dünya rəqəmləri

Səhiyyə Nazirliyinin məlumatına görə, 2025-ci il etibarilə Türkiyədə 33 mindən çox xəstə orqan köçürülməsini gözləyir; indiyədək edilən ümumi transplantasiya sayı 74 mini keçib. ÜST-nün məlumatına əsasən, 2023-cü ildə dünyada 172 mindən çox orqan köçürülməsi həyata keçirilib — bu, əvvəlki ilə nisbətdə təxminən 10% artımdır.

«Orqan donorluğu həyatın davamını təmin edən ən uca bəxşişdir»

Çıxışını cəmiyyətə müraciətlə tamamlayan prof. dr. Burak Işık dedi: «Bu gün atılan rəqəmsal addım təkcə texnoloji yenilik deyil; insan həyatına verilən dəyərin göstəricisidir. Hər bir vətəndaşı orqan donoru olmağa dəvət edirəm».

Necə donor olmaq olar?

«e-Devlet portalında “Organ ve Doku Bağışı Sorgulama ve İptali” xidmətinə daxil olaraq bəyan yarada bilərsiniz.

e-Nabız üzərindən orqan donorluğu vəsiyyətinizi qeyd edə bilərsiniz.

İstəsəniz, il səhiyyə idarələrində və xəstəxanalarda forma dolduraraq kartlı donor ola bilərsiniz.»