Azərbaycan News Agency

Çin avtomobil istehsalçıları, yarımkeçirici şirkətlər, aviasiya istehsalçıları və hərbi podratçılar üçün vacib komponentlərin tədarükünü təhlükə altına salaraq, geniş çeşiddə kritik minerallar və maqnitlərin ixracını müvəqqəti olaraq dayandırıb.

Avtomobillərdən pilotsuz uçuş aparatlarına, robotlardan raketlərə qədər bir çox məhsulun yığılması üçün vacib olan maqnitlərin daşınması Çin hökumətinin yeni tənzimləmə sistemi layihəsi üzərində işləməsi səbəbindən bir çox limanda dayandırılıb. Yeni sistem qüvvəyə mindikdən sonra, ABŞ-ın hərbi podratçıları da daxil olmaqla bəzi şirkətlərə bu materialların çatdırılması daimi olaraq dayandırıla bilər.

Bu rəsmi tədbir Çin tərəfindən Prezident Trampın 2 aprel tarixində elan etdiyi gömrük rüsumlarının kəskin artırılmasına cavab olaraq həyata keçirilir.

4 aprel tarixində Çin hökuməti tamamilə Çində təmizlənən altı ağır nadir torpaq metalının və istehsalının 90%-i Çində olan nadir torpaq maqnitlərinin ixracına məhdudiyyətlər qoydu. Bu materiallar indi yalnız xüsusi ixrac lisenziyası ilə ölkədən çıxarıla bilər.

Lakin Çin hələlik bu lisenziya sisteminin tətbiqinə başlamayıb. Bu da prosesin uzana biləcəyi və Çin xaricindəki mövcud məhsul və mineral təchizatının azalacağı ehtimalı ilə sənaye rəhbərləri arasında narahatlıq yaradıb.

Əgər Detroyt və digər bölgələrdəki zavodlar güclü nadir torpaq maqnitlərini tükəndirərsə, elektrikli avtomobil və digər məhsulların yığılması dayana bilər. Şirkətlərin fövqəladə vəziyyət üçün ehtiyat səviyyələri fərqli olduğuna görə, istehsal fasilələrinin vaxtını proqnozlaşdırmaq çətindir.

İxracın dayandırıldığı nadir torpaq metalları elektrik mühərrikləri üçün zəruri olan maqnitlərin istehsalında istifadə olunur. Bu mühərriklər elektrikli avtomobillərdən tutmuş dronlara, robotlara, raketlərə və kosmik aparatlara qədər müxtəlif texnologiyalarda əsas rol oynayır. Hətta benzinlə işləyən avtomobillərdə də sükan kimi vacib funksiyalar üçün bu maqnitlərlə təchiz olunmuş elektrik mühərrikləri istifadə olunur.

Bu metallar reaktiv mühərriklər, lazerlər, avtomobil faraları və bəzi şamlar üçün istifadə olunan kimyəvi maddələrin istehsalında da tətbiq olunur. Onlar həmçinin süni intellekt serverlərini və smartfonları gücləndirən kompüter çiplərindəki kondensatorların əsas komponentləridir.