Azərbaycan News Agency

Keçən ilki iqtisadiyyat mükafatı, bəzi ölkələrin niyə onilliklər boyu yoxsulluq içində qaldığını izah etmək üçün müstəmləkəçiliklə dövlət institutlarının yaradılması arasındakı əlaqəni araşdıran tədqiqatlarına görə amerikalı alimlər Simon Johnson, James Robinson və Daron Acemoğluya verilmişdi.

Bu nüfuzlu mükafatın rəsmi adı “Alfred Nobelin xatirəsinə İsveç Milli Bankının İqtisadiyyat üzrə Elmlər Mükafatı”dır və bu il təqdim edilən son Nobel mükafatıdır.

Akademiyanın 11 milyon İsveç kronu (1,2 milyon dollar) dəyərində olan mükafatla bağlı bəyanatında deyilir: “Mükafat sahibləri bizə davamlı iqtisadi artımın təbii bir hal olmadığını öyrətdilər. İnsanlıq tarixinin böyük bir hissəsində iqtisadi artım deyil, durğunluq norma olub. Onların işi göstərir ki, davamlı artıma qarşı təhdidləri dərk etməli və bunlara qarşı tədbirlər görməliyik.”

Tibb, fizika, kimya, sülh və ədəbiyyat sahəsindəki Nobel mükafatları ötən həftə elan edilib. Bu mükafatlar İsveçli ixtiraçı və iş adamı Alfred Nobelin vəsiyyəti ilə yaradılıb və 1901-ci ildən bəri, yalnız dünya müharibələri dövründəki bir neçə fasilə istisna olmaqla, hər il təqdim olunur.

İqtisadiyyat mükafatı daha sonralar təsis edilib və ilk dəfə 1969-cu ildə norveçli Ragnar Friş və hollandiyalı Jan Tinbergenə dinamik iqtisadi modelləşdirmə sahəsindəki işlərinə görə verilib. Tinbergenin qardaşı Nikolaas isə 1973-cü ildə Tibb üzrə Nobel mükafatını qazanıb.

Az sayda iqtisadçı geniş tanınsa da, nisbətən məşhur laureatlar arasında ABŞ Federal Ehtiyat Sisteminin keçmiş rəhbəri Ben Bernanke, Paul Krugman və Milton Friedman yer alır.