Güclü zəlzələ Yaponiyadan ABŞ-a qədər Sakit okeanda sunami xəbərdarlıqlarına səbəb oldu
Stokholm, 30 iyul (Hibya) – Rusiyanın Kamçatka yarımadası yaxınlığında baş verən 8,8 bal gücündə zəlzələ, Yeni Zelandiya və Kaliforniya kimi uzaq bölgələrdə belə xəbərdarlıqlara səbəb oldu.
Çərşənbə günü Rusiyanın Kamçatka yarımadası yaxınlığında baş verən 8,8 bal gücündə güclü zəlzələ Yaponiyada, ABŞ-ın qərb sahillərində və Sakit okeanın bəzi bölgələrində sunami xəbərdarlıqlarına və təxliyə əmrlərinə səbəb oldu. Uzaq bölgələrdə dörd metrə qədər yüksələn dalğalar qeydə alınıb.
ABŞ Geoloji Xidməti bildirir ki, indiyədək qeydə alınmış ən güclü zəlzələlərdən biri olan bu zəlzələ 19,3 km dərinlikdə baş verib və episentri Rusiyanın Avacha Körfəzi sahilində yerləşən Petropavlovsk-Kamçatski şəhərindən 126 km şərq-cənub-şərqdə olub.
Rusiyanın Fövqəladə Hallar üzrə Regional naziri Sergey Lebedev bildirib ki, Kamçatkanın bəzi bölgələrində 3-4 metr hündürlüyündə sunami dalğaları qeydə alınıb və çoxlu sayda insan xəsarət alıb.
Regional Səhiyyə naziri Oleg Melnikov deyib: “Təəssüf ki, zəlzələ zamanı bəzi insanlar xəsarət alıb. Bəziləri çölə qaçarkən yaralanıb, bir xəstə isə pəncərədən atılıb. Yeni hava limanı terminalında bir qadın da yaralanıb.”
Kamçatka qubernatoru Vladimir Solodov Telegram-da paylaşdığı məlumatda zəlzələni “ciddi və onilliklər ərzində baş verən ən güclü silkələnmə” kimi qiymətləndirib. O, bölgədəki bir uşaq bağçasının da zərər gördüyünü bildirib.
ABŞ Sunami Xəbərdarlıq Sistemi növbəti üç saat ərzində Rusiya, Yaponiya, Alyaska və Havay sahillərində “təhlükəli sunami dalğaları” barədə xəbərdarlıq yayıb. ABŞ-ın Quam və Mikroneziya adalarında da xəbərdarlıqlar edilib. ABŞ Sunami Mərkəzi dalğaların Ekvadora qədər çata biləcəyini, Havayda isə sirenlərin sahil bölgələrini tərk etmə xəbərdarlığı ilə çaldığını bildirib.
Yaponiyada 2011-ci ildə güclü zəlzələ və sunamidən zərər görmüş şərq sahillərinin əksəriyyəti üçün təxliyə əmri verilib. Rəsmilər Sakit okean sahilində yerləşən 133 bələdiyyədə 900.000-dən çox sakinin təxliyə əmri altında olduğunu bildiriblər.
Yaponiya Nazirlər Kabinetinin baş katibi Yoşimasa Hayaşi bildirib: “Hokkaydo-dan Wakayama prefekturasına qədər olan ərazilərdə sahilə yaxın olanlar dərhal yüksək yerlərə və ya təhlükəsiz binalara təxliyə olunmalıdır. Xahiş edirik, ilk dalğadan sonra ikinci və üçüncü sunami dalğalarının daha yüksək ola biləcəyini unutmayın.”
Yaponiya Meteorologiya Agentliyi sunami dalğalarının 3 metrə qədər yüksələ biləcəyini açıqlayaraq xəbərdarlıq səviyyəsini artırıb, lakin indiyədək yalnız 40 sm-lik dalğalar qeydə alınıb.
Agentlik bildirir ki, dalğalar Hokkaydo-dan Tokionun şimal-şərqinə qədər Sakit okean sahili boyunca cənuba doğru irəliləyərkən 16 nöqtədə 40 sm-ə qədər yüksəkliyə çatıb. Rəsmilər daha böyük dalğaların sonra baş verə biləcəyini və ehtiyatlı olunmasını tövsiyə edirlər.
2011-ci il sunamisindən zərər görmüş və parçalanma prosesi gedən Fukusima atom elektrik stansiyasının işçiləri təxliyə olunub, lakin ərazidə hər hansı bir anormallıq müşahidə olunmayıb.
Çərşənbə günü baş verən zəlzələ, Yaponiyanın dörd əsas adasından ən şimaldakı Hokkaydo adasından təxminən 250 km uzaqda olub və NHK telekanalına görə, Yaponiyada çox zəif hiss edilib.
TBS kanalında yayımlanan görüntülərdə Yaponiyanın şimalındakı Hokkaydoda zavod işçilərinin və sakinlərin okeana baxan bir təpəyə təxliyə olunduqları görülür.
NHK telekanalının aparıcısı xəbər zamanı bildirib: “Zəhmət olmasa, sürətlə təxliyə olun. Əgər sahildən uzaqlaşa və daha yüksək bir yerə gedə bilirsinizsə, indi hərəkətə keçin.”
Alyaskadakı Milli Sunami Xəbərdarlıq Mərkəzi Aleut adalarının bəzi hissələri və Kaliforniya, Oregon, Vaşinqton və Havay da daxil olmaqla ABŞ-ın qərb sahillərinin bəzi hissələri üçün xəbərdarlıq yayıb.
Həmin xəbərdarlıq Alyaskanın şimal-qərb hissəsinin bəzi əraziləri də daxil olmaqla sahil xəttinin böyük bir hissəsini əhatə edir.
Tokio Universitetindən seysmoloq Şiniçi Sakai NHK-yə bildirib ki, episentri dayaz olsa belə, uzaq məsafəli bir zəlzələ Yaponiyada sunamiyə səbəb ola bilər.
Kamçatka və Rusiyanın Uzaq Şərqi, zəlzələlərə və vulkanik püskürmələrə meylli olan geoloji baxımdan aktiv Sakit okean "Alov Halqası" üzərində yerləşir. Eyni zamanda aktiv seysmik zonanın bir hissəsi olan Yaponiya dünyada zəlzələyə ən çox məruz qalan ölkələrdən biridir.
İyul ayının əvvəlində Kamçatka yaxınlığında dənizdə beş güclü zəlzələ baş verib, ən güclüsü 7,4 bal olub. Bu zəlzələ 20 km dərinlikdə, 180.000 əhalisi olan Petropavlovsk-Kamçatski şəhərindən 144 km şərqdə baş verib.
1952-ci il noyabrın 4-də Kamçatkada baş verən 9,0 bal gücündə zəlzələ Havayda 9,1 metrlik dalğalar yaradıb, lakin insan itkisi qeydə alınmayıb.
Azərbaycan İnformasiya Agentliyi