Azərbaycan News Agency

Dörd NATO diplomatının sözlərinə görə, razılaşma hələ də dəyişkən və qeyri-müəyyən bir hədəf olaraq qalsa da, bəzi müttəfiqlər əvvəlcə özləri ilə məsləhətləşilməsini istədikləri “qırmızı xətlərə” malik olduqlarını bildirirlər. Bunlara Kiyevin alyansa qoşulması, müttəfiq ölkələrin ərazisinə qoşun və silah yerləşdirilməsi, eləcə də beynəlxalq hüquqa hörmət daxildir.

Finlandiyanın xarici işlər naziri Elina Valtonen POLITICO-ya verdiyi müsahibədə belə deyib: “Sonda NATO məsələlərinə NATO özü qərar verəcək. Hazırda isə biz ‘qırmızı xətləri’ tərəfdaşlarımız və müttəfiqlərimizlə birlikdə müəyyənləşdiririk.”

Bu yenilənmiş təşəbbüs, Avropa ölkələrinin ötən ayın sonunda ABŞ və Rusiya vasitəçiliyi ilə hazırlanmış və ümumilikdə Moskvaya üstünlük verdiyi düşünülən sülh planı qarşısında hazırlıqsız yaxalanmasından sonra gündəmə gəlib. O vaxtdan bəri Avropalılar öz əks-təkliflərini irəli sürüblər, lakin razılaşmaya nail olmaq hələ də mümkün görünmür.

NATO-nun xarici işlər nazirləri çərşənbə günü Brüsseldə bir araya gələcəklər və bu görüş ölkələrə alyans daxilində sülh planının əsas konturlarını müzakirə etmək üçün ilk real imkan verəcək. Zirvə ABŞ nümayəndəsi Stiv Witkoff-un Moskvada Rusiya Prezidenti Vladimir Putinlə aparacağı həlledici danışıqlardan bir gün sonra keçiriləcək.

NATO Baş katibi Mark Rutte çərşənbə axşamı bildirib: “Bu səylərə ABŞ-ın rəhbərlik etməsi həqiqətən çox önəmlidir.” Lakin o, Brüsseldə jurnalistlərə açıqlamasında əlavə edib: “Müharibənin başa çatdırılmasına yönəlmiş hər hansı sazişdə NATO ilə bağlı məsələlər, təbii ki, NATO ilə ayrıca şəkildə müzakirə olunacaq.”

Rutte alyans müttəfiqləri arasında Ukraynanın NATO-ya qoşulması barədə hazırda “konsensus” olmadığını, lakin nəzəri olaraq yeni ölkələr üçün açıq qapı siyasəti tətbiq edən 1949-cu il tarixli əsas müqavilənin “hələ də qüvvədə olduğunu” qeyd edib.

Planın əvvəlki bir layihəsi alyansa sərt şərtlər irəli sürmüş, yeni üzvlərin qəbulunun dayandırılmasını, Ukraynaya qoşun yerləşdirməmək öhdəliyini və nizamnaməyə Kiyevin heç vaxt üzv olmasını əngəlləyən ayrıca bir müddəanın əlavə edilməsini tələb etmişdi.