Azərbaycan News Agency

Mütəxəssislər bildirirlər ki, Tibetin Yarlung Tsanqpo çayının aşağı axınında inşa ediləcək hidroelektrik sistemi indiyədək görünməmiş mühəndislik nailiyyəti olacaq. Dağın içindən tunellər qazılaraq 2.000 metrlik hündürlük fərqindən istifadə edən bu layihə, Çinin “Asiyanın su qülləsi” kimi tanınan bölgədə böyük bir çaya nəzarət etməsinə imkan verəcək və hökumətlərin su təhlükəsizliyinə diqqəti artırdığı bir dövrdə həyata keçiriləcək.

Çinin sıx məskunlaşmış sahil xəttindən yüzlərlə kilometr uzaqda, Himalaylarda yerləşən ucqar bir çayın kəskin döngəsi ölkənin indiyədək ən iddialı və mübahisəli infrastruktur layihələrindən birinin mərkəzi nöqtəsinə çevrilməyə hazırlaşır.

Burada dəyəri 168 milyard dollar olan hidroelektrik sisteminin dünyadakı digər bütün sistemlərdən daha çox elektrik enerjisi istehsal edəcəyi gözlənilir.

Layihə dünyanın ən böyük karbon emissiyaçısı olan Çinə kömürlə işləyən enerjidən uzaqlaşmağa kömək edərək qlobal iqlim dəyişikliyini ləngitmək səylərinə töhfə verə bilər. Lakin tikinti nadir və toxunulmamış ekosistemi, həmçinin yerli xalqların ata-baba yurdlarını poza bilər.

Bundan əlavə, çayın aşağı axarında Hindistan və Banqladeşdə yaşayan on milyonlarla insan bu çaydan asılıdır və mütəxəssislər balıqçılıq və kənd təsərrüfatı da daxil olmaqla ekosistemə mümkün təsirlərin kifayət qədər araşdırılmadığını bildirirlər.

Layihənin dizaynına dair ipucları həm rəsmi və ya elmi hesabatlarda, həm də CNN tərəfindən toplanmış açıq mənbəli məlumatlarda Yarlung Tsanqpo çayı boyunca bəndlər və su anbarları ilə yanaşı, çayın məcrasının dəyişdirildiyi hissədə kəskin hündürlük fərqindən enerji əldə edən, tunellərlə birləşdirilmiş yeraltı hidroelektrik stansiyalar silsiləsini əhatə edə biləcək mürəkkəb sistemi göstərir.