Azərbaycan News Agency

Sərgi Bolqar kitab nəşriyyatçılığının və təhsil fəaliyyətlərinin XIX əsrin ikinci yarısından XX əsrin əvvəllərinə qədər uzanan tarixi prosesini göz önünə sərir.

Sərgi “Bolqar kitabının atası” kimi tanınan Hristo Qruev Danovun yaşadığı evdə yerləşir. Ziyarətçilər Bolqar Uyanış Dövrünə aid nadir çap kitab nümunələrini yaxından incələmək imkanı əldə etməklə yanaşı, Danovun istifadə etdiyi orijinal çap presində kitab basma təcrübəsini də yaşaya bilirlər.

Merkuri, Venera, Yer və Marsı mərkəzə alan astronomiya tədris modelləri isə muzeyin ən diqqətçəkən bölmələrindən biri kimi önə çıxır.

Muzey əməkdaşlarının verdiyi məlumata görə, sərgidəki qurğularda “bir şam və güzgünün köməyi ilə Günəşdən yayılan işığın Yerə çatması” simvolik şəkildə göstərilir. Bu sadə, amma təsirli model vasitəsilə “Yerin öz oxu ətrafında 24 saatlıq fırlanması” və gecə-gündüzün yaranması ziyarətçilərə vizual şəkildə izah olunur.

Eyni qurğular üzərindən “planetlərin bir-birinə nisbətən mövqeləri”, “Ayın hərəkətləri”, “fəsillərin yaranması və planet düzülüşləri” də konkret şəkildə təqdim edilir. Qeyd olunur ki, bu modellər xüsusilə fizika və biologiya dərslərində uzun illər tətbiqi tədris vasitəsi kimi istifadə olunub.

1920 və 1930-cu illərdə məktəblərdə geniş şəkildə istifadə edilən bu elmi modellər “dövrün təhsilinin əzbərə deyil, müşahidə və ağla əsaslandığını” göstərir. Sərgidə yer alan “çıxarıla bilən ağciyərləri olan döş qəfəsi modeli” və “optik siniri ilə birlikdə nümayiş etdirilən göz modeli” isə insan anatomiyasının belə həmin illərdə tətbiqi şəkildə öyrədildiyini ortaya qoyur.

Muzey Bolqar kitab nəşriyyatçılığının qurucusu hesab edilən *Hristo Qruev Danovun (1828–1911) yaşadığı evdə yerləşir. “Bolqar kitabının atası” kimi tanınan Danovun nəşriyyatçılıq və təhsil sahəsindəki fəaliyyəti muzeyin əsas sütununu təşkil edir; sərgilənən elm və astronomiya modelləri isə XIX əsrin bu günlə müqayisədə təəccüblü dərəcədə rasional və elm mərkəzli təhsil anlayışını əks etdirir.