Azərbaycan News Agency

Dünya Hava Attribution şəbəkəsinin tədqiqatçılarına görə, İber yarımadasında bir neçə həftə ərzində 500.000 hektar (5.000 km²) ərazini külə çevirən ölümcül meşə yanğınları iqlim dəyişikliyi olmayan bir dünyada alimlərin gözlədiyindən 30% daha şiddətli idi.

London Imperial Kollecində iqlim alimi və araşdırmanın həmmüəllifi Clair Barnes deyib: “Bu yanğınların miqyası həqiqətən təəccüblü idi. İqlim dəyişikliyi ilə birlikdə daha isti, daha quru və daha alovlanan şərait güclənir və misilsiz intensivlikdə yanğınlara səbəb olur.”

Tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, sənayeöncəsi iqlimdə belə şərait hər 500 ildən bir baş verə bilərdi, lakin bu gün kömür, neft və qazın yaratdığı istiliyi saxlayan çirklənmə ilə qızdırılan dünyada onlar hər 15 ildən bir baş verə bilər.

Onlar həmçinin müəyyən ediblər ki, iqlim pozulmasının ifrat istiliklər üzərində təsiri daha da güclüdür. Keçən ay bölgədə 10 günlük maksimum temperatur sənayeləşməzdən əvvəl hər 2.500 ildən bir baş verə bilərdi. İndi isə bu göstəricilər 13 ildən bir baş verir.

Hələ rəy üçün təqdim olunmamış bu tədqiqat, qrupun adətən dağıdıcı hava hadisələrindən dərhal sonra həyata keçirdiyi iqlim modeli təhlili əvəzinə hava müşahidələrinə əsaslanıb. Ötən həftə dərc olunan Türkiyə və Yunanıstan meşə yanğınlarının daha əhatəli təhlili göstərdi ki, iqlim pozulması ifrat hava şəraitini 10 dəfə daha çox ehtimallı edib.

Torpaq istifadəsində dəyişikliklər də regional yanğın riskini daha da artırıb. Bir çox isti Aralıq dənizi ölkələri kəndlərin tərk edilməsi və qocalan əhali ilə mübarizədə çətinlik çəkirlər, çünki gənclər şəhərlərə köçərək asanlıqla alışan idarə olunmamış bitki örtüyü buraxırlar.